Dizel Motorların Korkutucu Yüzü-Motorun Ambeleye Kalkması(Diesel Runaway)

Artan yakıt fiyatları ile günümüzde her ne kadar fiyatı benzinli motorlardan pahalı olsa da dizel motorların sayısı oldukça fazlalaştı.Aslında düşük yakıt tüketimi ve yüksek torklarıyla çok masum gözüken dizeller bu kadar masum değil













 Diesel Runaway(Motorun Ambeleye Kalkması)
 Nedir?
 Diesel Runaway dizel motorlarda oluşan bir sorundur.Kontağı kapatsanız bile motora yakıt girdiği için aracın hunharca çalışıp kırmızı devir çizgisini bile geçip etrafı dumana boğmasıdır.
Neden Sadece Dizellerde olur?
Bunu sebebi dizel motorlarla benzinli motorların çalışma prensibindeki farklılıktan kaynaklanır.
Dizel motorlarda yanma motora gönderilen yakıta bağlıdır herhangi bir hava kısıtlaması yoktur enjektörlerle motora gönderilen yakıt turbo tarafından gönderilen hava ile birlikte yanma odasında sıkıştırılır ve patlama gerçekleşir.Bu durum benzinli motorlarda böyle gerçekleşmez benzinli motorlarda yanma giren havaya bağlıdır siz gaza basınca gaz kelebeği açılır giren hava sensörler tarafından kontrol edilip giren havayı yakacak kadar benzin yanma odasına enjektörler tarafından püskürtülür gelen hava ve yakıt piston tarafından sıkıştırılır ve buji patlamayı gerçekleştirir.Dizellerde  motora giren havayı kısıtlayacak bir parça bulunmadığından ve patlama için bujiye ihtiyaç olmadığı için motora yakıt girdikçe çalışmaya devam eder fakat benzinlilerde hava girişi gaz kelebeği tarafından kontrol edilir ve yanma buji çalışmadan gerçekleşmez bu yüzden ne kadar yakıt girse de kontak kapalıyken patlama gerçekleşmez.
Nasıl ve Neden Olur?
Bunu iki nedeni vardır.İlk neden bakımsız araçlarda aşınan motor parçalarının(Piston,Segman,Gömlek vs.) yağ kaçırıp yanma odasına yağ girmesine sebep olmasıdır genelde turbonun bakımsız olup yağ kaçırması veya manifold'dan içeri yağ girmesinden kaynaklanır.İkinci neden bozulmuş ve fazla yakıt gönderen enjektörlerden ya da olması gerekenden daha fazla ve yüksek basınçta yakıt gönderen  yakıt pompasından kaynaklanır.Motora giren kaçak yakıt yanma odasına girer dizellerde hava girişi sınırsız olduğundan  hava ile birlikte yanmayı gerçekleştirir devir çılgınca artmaya başlar kırmızı çizgiyi bile geçer kaçak yakıt yağ ise aracın çevresi dumana bulanır motor devri arttıkça yağ ısınır ısındıkça daha fazla yağ buharı oluşur yağ buharı arttıkça daha fazla devir çevirir yani motor kendi kendini yok etmeye başlar kontağı kapatsanız bile araç durmaz çünkü giren yakıt aracın kontrolünde değil bu yüzden siz aküden gelen elektriği kesseniz bile değişen bir şey olmaz.Motor bir şekilde bozulmasaydı kaçak yakıt bitene kadar çalışırdı ama motor kaçak yakıt bitene çalışmadan bozulur ve motoru kucağınıza alırsınız. 
Nasıl Durdurlur?
Bir kaç çözümü var fakat biraz zordur çünkü motor patlamaya hazır halde çılgınca devir çeviriyor ve etrafı dumana buluyor eğer duman olsa da etrafınızı görebiliyorsanız ve motordan korkmazsanız bir kaç çözüm var.İlk çözüm motora giren havayı kısıtlamanız bunu için turbo ile hava girişini bağlayan boruyu çıkartın ve motorun hava girişini tıkayın yalnız bunu yaparken çok dikkatli olmalısınız çünkü motor çok güçlü hava çekiyor asla elinizle ya da bez gibi hava girişinden içeri kaçabilecek bir şeyle kapatmaya çalışmayın  
bulabilirseniz düz ve kırılması zor bir şey ile tıkayın bu tahta,mermer gibi bir şey olabilir veya kendinizi tehlikeye atmadan yangın tüpünü hava girişinden içeri sıkın bu içeri oksijen girişini engelleyip yanmayı durdurur bir nevi motoru boğar yangın tüpü yoksa motoru başka yöntemlerle de boğabilirsiniz motorun içine su dökmek, toprak atmak gibi.

İkinci çözüm aracınız manuel ise debriyaja basıp el frenini çekip frene sonuna kadar abanın ve en yüksek vitese atıp ayağınızı debriyajdan çekin motorun gücü aracı ilerletmeye yetmeyeceği için duracaktır çünkü araçtaki en düşük orana sahip dişli en yüksek vitesin dişlisidir çünkü en yüksek vites yüksek devir için tasarlanmıştır bu yüzden tekerlere iletilen güç diğer viteslere oranla en azdır bu yüzden yokuş çıkarken vites düşürürüz. Böyle yapınca şanzımana zarar vereceksiniz ama bu motorun kendini yok etmesinden ve aracın alev almasında daha iyidir.Otomatik vitesli araçlarda bunu denemeyin  çünkü otomatik vitesler genellikle elektronik olduğu için yani vites kolu ile şanzıman arasında mekanik bağ olmadığı için  siz vitese atmaya çalışsanız bile motor yüksek devir çevirdiğini bilen sistem vites atıp motor ile tekerleklerin bağlantısını sağlamaz kısacası otomatikler için ilk yöntemi uygulamalısınız.
Nasıl Önlem Alınır?
Bakımları iyi ustalara zamanında yaptırmalısınız ara ara turboyu kontrol edin  zaten turbo yağ kaçırıyorsa fark etmek kolaydır arıca aracınıza yağ buharı yakalama tankı (Oil Catch Tank) taktırın bu motordaki yağ buharını depolar ve yanma odasına gitmesine izin vermez.